«Բնագիտություն» առարկայի ուսուցման նպատակը.
Բնագիտությունը 6 դասարաններում բնության մեջ մարմինների և երևույթների վերաբերյալ պարզագույն գիտելիքների ստացումն է, նոր կարողությունների և հմտությունների զարգացումը: Այն ներառում է գիտելիքներ էկոլոգիայից, ֆիզիկական աշխարհագրությունից, կենսաբանությունից, ֆիզիկայից, աստղագիտությունից, քիմիայից: Բնագիտության ուսուցումը կազմակերպվում է բնապահպանական աշխատանքների, հայրենագիտական ճամփորդությունների,բույսերի և կենդանիների խնամքի ձևով և լաբորատորիայում, փորձի հիման վրա,աստղադիտարանում:
Այս դասընթացն առավել կարևոր է որպես նախապատրաստություն բնագիտության մեթոդի հետ ծանոթացման և միջին ու ավագ դպրոցներում բնագիտականառարկաների ինքնուրույն
ուսումնասիրության համար: Հետևաբար դասընթացի հիմնական խնդիրը սովորողներին բնության ուսումնասիրության գիտականմեթոդներին ծանոթացնելն է: Սովորողը ծանոթանում է բնապահպանական խնդիրների, շրջակա միջավայրի պահպանման անհրաժեշտության, մարդ-բնություն փոխհարաբերության, էներգիայի և ռեսուրսների խնայողաբար օգտագործման հետ,պարզ փորձերի միջոցով իր ուշադրությունը կենտրոնացնում այս կամ այն երևույթի վրա, ձևավորում հարցեր տալու սովորություն, բնության և բնական երևույթների նկատմամբ ուշադրություն, փորձարարական և բնապահպանական աշխատանքինախնական հմտություններ։ Բնագիտական աշխատանքի արդյունքում զարգանումեն նրա ուսումնական ընդհանուր կարողությունները, հմտությունները՝տրամաբանություն, հետևողականություն, ուսումնական աշխատանքը մինչև վերջհասցնելու համառություն, ինքնուրույն վերլուծելու, եզրակացություններ անելու,համագործակցային ունակություններ, ինքնուրույն «հայտնագործություններ»կատարելու ձգտում:
Խմբային և նախագծային աշխատանքների շնորհիվ,նաև փորձերի և տեսական գիտելիքների հիման վրա 6-րդ դասարանն ավարտող սովորողը պետք է կարողանա.
դիտել և նկարագրել երևույթը,
կարողանալ չափել հիմնական ֆիզիկական մեծությունները (երկարություն,զանգված, ժամանակ, և այլն), հասկանալ դրանց անհրաժեշտությունը, իմանալ դրանց չափման միավորները և նրանց միջև եղած կապերը
երևույթի վերաբերյալ կատարել հարցադրումներ,
բնության երևույթների դիտումների արդյունքների բացատրության համարինքնուրույն հիպոթեզներ առաջադրել,
փորձի արդյունքներն իր գիտելիքների և կարողությունների սահմանում ներկայացնե
նախնական պատկերացումներ ֆիզիկական մեծությունների վերաբերյալ,
փորձեր կատարելու պարզագույն հմտություններ,
փորձերից սեփական եզրակացություններ անելու հմտություններ,
նախնական գիտելիքներ տիեզերքի, Երկիր մոլորակի, դրա կառուցվածքիկառուցվածքի, մայրցամաքների և օվկիանոսների մասին։
Ուսումնական միջավայր.
Քանի որ բնագիտությունը հիմնականում ուսումնասիրվում է փորձերի միջոցով,անհրաժեշտ է.
բակ-պարտեզ, ջերմոց, թռչունների, կենդանիների բներ,
կահավորված լաբորատորիա,
աստղացուցարան, աստղադիտակ,
համացանցին միացված էլեկտրոնային գրատախտակ,
թվային ֆոտոխցիկ,
տեսախցիկ,
էլեկտրոնային ռեսուրս,
բնագիտական և գիտահանրամատչելի գրականություն,փորձերի և տեսական գիտելիքների համար անհրաժեշտ է դասին վերաբերվող նյութեր( Օրինակ ՝ ձկներն ենք ուսումնասիրում,փորձի համար անհրաժեշտ է ձկներ )
3.Սովորողի ուսումնական գործունեությանձևերը. դրանց հիմնական բովանդակությունը, կազմակերպումը
Ծրագիրը հիմնվում է դիտարկումների, փորձերի, հետազոտությունների, ինքնուրույնուսումնասիրությունների, եզրահանգումների, նոր խնդիրների առաջադրման վրա:Սովորողը ուսուցչի օգնությամբ կամ առանց նրա, յուրացնում է տեսական նյութերը՝օգտագործելով ՏՀՏ միջոցներ, կատարում է փորձեր, գործնական աշխատանքներ,որոնք ձևակերպում է էլեկտրոնային եղանակով, մասնակցում է ուսումնականճամփորդություններին: Դասերը ավելի բովանդակալից դարձնելու նպատակով ուսումնառությունը ուղեկցվում է համապատասխան թեմաների կինոդիտումներով, աստղադիտակով դիտումներով, աստղացուցարան, թանգարաններ ևցուցահանդեսներ այցելելություններով, հայրենագիտական ճամփորդություններով:
Հիմնական գործունեությունը սովորողը իրականացնում է դասի ժամանակ:
Տանը սովորողը զբաղվում է ինքնակրթությամբ, իր ցանկությամբ կատարում է իր՝որպես լրացուցիչ կրթություն ընտրած տնային աշխատանքը, կարդում գիտահանրամատչելի գրականություն:
Անհատապես կամ փոքր խմբով սովորողը կատարում է հետազոտականա շխատանք, մասնակցում է տարբեր մրցույթների:Հատուկ կարիքներով սովորողները, ըստ իրենց կարիքի, ներառվում են խմբային աշխատանքների մեջ:
Գրականություն
Ֆ. Լևի «Ինչից է ամեն ինչը»
Ф. Рабиза «Опыты без приборов»
М. Гершензон «Головоломки профессора Головоломкина»
Gardner «Amusing experiments»
Էլեկտրոնային ռեսուրսներ
6-րդ դասարան
Նախապես բացատրած և հանձարարված դասը կազմակերպելու և ամրապնդելու համար անհրաժեշտ է սովորողներին բաժնել խմբերի :Յուրաքանչյուր խմբում ներառվում են և գերազանց սովորողներ և թույլ սովորողներ:Յուրաքանչյուր խմբին հանձնարարվում է մեկ փորձ,որոնք ֆիզիկական կամ քիմիական երևույթներ են,փորձից հետո սովորողները խմբային աշխատանքի շնորհիվ ,իրենց բլոգներում լուսաբանում են փորձը և հաստատում ֆիզիկականը և քիմիականը երևույթները: Այնուհետև յուրաքանչյուր խմբի ավագը ներկայացնում է իր փորձ:Արդյունքում բոլոր խմբերը ձեռք են բերում գիտելիքներ, և՛ իրենց կատարած փորձի մասին, և՛ մյուս սովորողների կատարած փորձերի մասին:
- Ո՞ր երևույթներն են կոչվում ֆիզիկական
- Ո՞ր երևույթներն են կոչվում քիմիական
- Փորձեր՝լուցկու,շաքարի,թղթի փայսի այրվելը,աղաջրի գոլորշիացնելը
Քիմիական ռեակցիաներ: Դրանց ընթանալու պայմանները
Նախապես բացատրված դասը ամրապնդելու համար ,սովորողները բաժանվում են խմբերի :Թեման ուսումնասիրում են խմբերով և թիմային աշխատանքով:Ստացած գիտելիքները լուսաբանվում են,քննարկումների ավարտից հետո,խմբերի ավագները ներկայացնում են իրենց նյութերը:
- Ինչպե՞ս են ընթանում քիմիական ռեսակցիաները
- ի՞նչ երևույթներով են ուղոկցվում քիմիական ռեակցիանաերը
- Նկարագրում ենք շաքարի այրման պրոցեսը,այրման ժամանակ ի՞նչ երևույթներ են առաջանում
. Քայքայման և միացման ռեակցիաներ
Նախապես բացատրված դասը ամրապնդելու համար ,սովորողները բաժանվում են խմբերի :Թեման ուսումնասիրում են խմբերով և թիմային աշխատանքով:Ստացած գիտելիքները ալուսաբանում ենք բլոգներում,քննարկումների ավարտից հետո,խմբերի ավագները ներկայացնում են իրենց նյութերը:
- Ի՞նչ է քիմիական ռեակցիան
- Ի՞նչ է միացման ռեակցիան
- Գծապատկերով ներկայացնել միացման և քայքայման օրինակներ
- . Այրում։ Հրդեհի հանգցնելը
Թթուներ դասը ամրապնդելու համար կատարում ենք ,փորձեր՝ դասարանում և տանը:Թթուների քայքայիչ հայտկությունները հաստատելու համար կատարում ենք հետևյալ փորձը,հգուստի վրա լցնում ենք տոմատ կամ գինի և կիտրոնաթթվի միջոցով հեռացնում ենք այդ հետքը:
- § 1.10. Քիﬕական նյութերի ազդեցությունը
օրինակ՝
Այն բարդ նյութերը,որոնք կազմված են՝մետաղի կատյոններից և թթվային մնացորդի անիոններից,կոչվում են ՝աղեր:
Աղեր դասի նպատակը այն է ,որ սովորողնեը տեղեկացված լինեն՝
Բակում սովորողները բաժանվում են խբերի՝ քիմիկոսներ և լրագրողներ:Քիմիկոսները կատարում են փորձեր ,իսկ լրագրողները արդյունքների վերաբերյալ հարցազրույց են վերցնում քիմիկաոսներից:Խմբային աշխատանքի հետևանքով պատրաստում են ուսումնական նյութ:
- ինչ բաղադրություն ունեն,արտաքին տեսքը,ագրեգատային վիճակը
- ինչ տեսակի աղեր կան
- արդյունաբերության մեջ ,որտեղ և ինչի համար են օգտագործում այն
- բժշկության մեջ ինչ դեր ունի
նպատակը՝
- Սովորողները ձեռք են բերում խմբային աշխատանք կատարելու հմտություններ
- նյութը դասարանում ընկալաում են ամբողջությամբ
- սովորողները ձեռք են բերում գիտելիքներ աղի արդյունաբերության մասին
- ինչ կառուցվածք և բաղադրություն ունի
- կենցաղում օգտագործվող աղեր անվանումների իմացության ձեռքբերում
- Հայաստանում ինչ տեսակի աղեր են արտահանվում
- աղի բուժիչ նշանակությունը
- ինչպիսի առողջարաններ կան Հայաստանում,որտեղ որոշ տեսակի հվանդությունները բուժվում են աղով
- կենցաղում ինչ կիրառություն ունի և այլն
Կրթական հիմնական խնդիրները.
- Ձեռք բերել գիտելիքներ ֆիզիկական և քիմիական երևույթների վերաբերյալ
- ինչպես տարբերակել միացման և քայքայման ռեակցիաները
- ինչպիսի վառելանյութեր կան ամբողջ աշխարհում ,որ տարածքներում կան վառելանյութեր
- որոնք են օքսիդների հատկությունները
- ինչ է հաղը,թթուն ,հիմքեը և ինչ նշանակություն ուոնեն արդյունաբերության մեջ
- քիմիական նյութերը ինչ նշանակություն ունեն
Լաբարատոր աշխատանքներ և փորձեր
ֆիզիկականն և քիմաիական երևույթների օրինակները փորձերով հիմանավորել ,տանը և դասարանում կատարել փորձեր աղերի, թթուների,հիմքերի և օքսիդների վերաբերյալ:Բերել վառելանյութերի օրինակներ ,որոնք օգտագործվում են կենցաղում:Քիմիական նյութերի ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա։Ինչ ազդեցություն ունեն քիմիական նյութերը բնության վրա:
Գլուխ 2 Մարմինների փոխազդեցությունը և շարժումը
ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ՝
- Մեխանիկական շարժման ինչ տեսակներ կան
- Մարմինների փոխազդեցությունը։Ուժ
- Առաձգականության ուժ, ուժի չափում, մարմինների ձևափոխության տեսակները:
- Երկրի ձգողությունը:Ծանրության ուժ և մարմնի կշիռ:
- Շփման ուժեր: Շփումը բնության մեջ, տեխնիկայում և կենցաղում
- Հեղուկներում և գազերում մարմինը դուրս հրող ուժը
Լաբարատոր աշխատանքներ և փորձեր
Բնության մեջ հանդիպող մեխանիկական հավասարաչափ և անհավասարաչափ շարժման օրինականեր,Եր՞բ է մարմինը փոխում իր շարժման արագությունը:Որոնք են առաձգական երևույթները:Ինչ նշանակություն ունի երկրի ձգողության ուժը և շփման ուժը:Ինչպես է տեղի ունենում մարմնի դուրս հրումը ՝հեղուկներում և գազերում:
ԳԼՈՒԽ՝ 3 ԷՆԵՐԳԻԱ
Կրթության հիմնական խնդիրները
Դասընթացները իրականացնել բակում: Բաժանվել խմբեիր՝մաթեմատիկոսներ և լրագրողներ:սովորողները միասին կատարում են փորձեր,որոշում են գնդակի և կրիայի անցած ճանապարհը,մաթեմատիկոսները հաշվարկներ են անում և գտնում են իրերի և կենդանիների անցած ճանապարհը,լրագրողները նրանցին հարցազրույց են վերցնում:
- Մեխանիկական աշխատանք և էներգիա
- Էներգիայի տեսակները և փոխակերպումները
- Էներգիան և կենդանի օրգանիզմները
Լաբարատոր աշխատանքներ և փոձեր՝
Երեխաներին փորձով սովորոցնել …ինչ կապ ունեն էներգիան և կենդանի օրգանիզմները,ինչ մեխանիկական աշխատանք գիտենք,ուսումնական նյութ պատրաստել,ինչ տեսակի էներգիաներ կան;դիտել ֆիլմեր այն կենդանիների մասին, որոնց օրգանիզմները էներգիա արտադրում:
Գլուխ 4 ՋԵՐՄԱՅԻՆ, ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԵՎ
ՄԱԳՆԻՍԱԿԱՆ ԵՐԵՎՈՒՅԹՆԵՐ
- 4.1 Ջերմային հավասարակշռություն և ջերմաստիճան
- 4.2 Ջերմային երևույթների բազմազանությունը
- Ջերմային էներգիայի աղբյուրները
- Մարմինների էլեկտրականացումը
- Էլեկտրական հոսանք
- Կայծակ
Գլուխ 5 ԼՈՒՍԱՅԻՆ ԵՎ ՁԱՅՆԱՅԻՆ
ԵՐԵՎՈՒՅԹՆԵՐ
Ծրագիր
Pb3O4
Հասմիկ Ուզունյանի բլոգ 